Aktuelle forskningssaker - Side 9

Verdenshavene er krydret med tusenvis av stormer. En av de mest stabile er Lofotvirvelen i Norskehavet. Den lever av å sluke andre stormer.

Med aukande antibiotikaresistens treng vi ny behandling mot sjukdomsframkallande E. coli. Men då må vi forstå meir om korleis bakterien fungerer.

Auka nivå av mjølkesyre i hjernen er eit teikn på at noko er gale. Ny studie viser kvar og korleis hjernen sjølv fylgjer med.

For mykje av enzymet legumain kan føra til beinskøyrheit. Det same kan mykje brukte syredempande medisinar. Kanskje er det ein samanheng.

Blodprøver på papir kan pasienten ta heime i stova. No får forskarane prøvepapiret til å starta analysearbeidet medan det er undervegs i posten.

Tre prisvinnarar deler årets Nobelpris i fysikk for arbeidet sitt med svarte hol, dei mørkaste og mest eksotiske løyndommane i universet. Astrofysikarar ved Institutt for teoretisk astrofysikk jublar.

Gode beslutningsverktøy er til god hjelp for gravide og fører òg til betre oppfylgjing frå helsepersonell. Men det finst nesten ingen på norsk.

Mange reknar soppen chaga som ein vedundermedisin mot «alt». Det er han nok ikkje, men noko hjelper han mot. I framtida kan han bli kreftmedisin.

Sjølv pasientar med tett oppfølging og måling av legemiddelnivå er elles som folk flest. Tolking av målingane tek ikkje alltid omsyn til det.

Senter for Grunnforskning / Centre for Advanced Studies (CAS) er et frittstående forskningssenter som hvert år tar imot tre internasjonale og tverrfaglige forskningsgrupper. Nils Lid Hjort har sammen med Håvard Mokleiv Nygård (PRIO) fått tildelingen for å lede prosjektet Stability and Change.

Matematisk institutt gratulerer!

Dersom stoffet curcumin i krydderet gurkemeie skal brukast som legemiddel, må kroppen kunna ta det opp. Forskarane prøver å finna ut korleis.

Multidose hjelper heimesjukepleia å gje medisin slik legen har bestemt. Men det hjelper ikkje å fylgja føreskrivinga dersom føreskrivinga er feil.

I sommer tok romsonden Solar Orbiter de nærmeste bildene som er tatt av sola noen gang. Bildene skal hjelpe forskerne å forstå sola bedre. Professor Mats Carlsson ved RoCS – Rosseland senter for solfysikk, UiO, leder den norske forskningsgruppens arbeide med Solar Orbiter. 

Klozapin har god effekt på schizofreni, men høg risiko for biverknadar. Andre legemiddel må prøvast fyrst, men pasienten fylgjer ikkje alltid opp.

Fleire legemiddel som verkar på protein av typen PPARγ, vart tekne av marknaden grunna biverknadane. Men forsking det siste tiåret opnar nye dører.

Analysar av biologiske prøvar for å finna vassløyselege substansar, er utfordrande. Om ti år kan det vera betydeleg enklare.

Med store mengder helsedata kan forskarane laga betre persontilpassa medisinar. Men modellane deira vert for store til å køyra på ein vanleg PC.

Dødsfall som på Haukeland nyleg er sjeldne, men feilmedisinering skjer fleire gonger om dagen ved norske sjukehus. Feila kunne vore unngått.

Mange kvinner blir deprimerte i samband med svangerskap og fødsel. No samarbeider forskarar frå heile Europa for å finna den beste hjelpa.

Koronakrisen kan være det ultimate vippepunktet for klimaet og overforbruk av naturen, tror biolog Dag O. Hessen. Han mener denne krisen skiller seg fra tidligere kriser.

Om det er sjølve medisinbruken som er årsaka, er framleis uklart. Studien fann ikkje annan alvorleg risiko for barnet ved normal bruk.

Legemiddel som vert utsette for lys over lengre tid, kan mista effekten eller bli giftige. No kjem hjelpa helsevesenet har venta på.

Ikkje berre forbrenn kreftcellene feitt mindre effektivt enn friske celler. Dei kan òg ha dårleg påverknad på muskelceller i same retning.

Andrew Fabian mottar Kavliprisen for hans forskning og iherdige arbeid for å løse mysteriet med hvordan svarte hull påvirker sine omkringliggende galakser, ifølge Det Norske Videnskaps-Akademi.

Immunsystemet hjå nyretransplanterte må hindrast i å få kroppen til å støyta frå seg det nye organet. Men legemiddeldosen må tilpassast pasienten.